13 maanden kalender
Gelukkig nieuwjaar! Mijn goede voornemens zijn 1. LEF verkozen krijgen in de gemeenteraad van Den Haag en Amsterdam 2. Zweden bezoeken per fiets/trein 3. Iedere 28 dagen een verhaal over tijd delen. Met als eerste aflevering: de 13 maanden kalender.
In het Romeinse Rijk, ver voor Christus, had de kalender 10 maanden en een naamloze winterperiode. Het woord 'kalender' komt van Calendula, het boek waarin schulden werden bijgehouden. In januari en februari groeide er niks op het land dus werd er ook geen belasting geïnd.
Later veranderde dat door oorlogszuchtige heersers die permanente uitbreiding en oorlog wilden voeren. Ze besloten ook maanden naar zichzelf te noemen. Quintilis (oorspronkelijk de 5e maand) werd Juli en sextilius (oorspronkelijk de 6e maand) werd Augustus. Door het contact met de Soemerische, Babylonische en Egyptische beschaving werd het sexagesimale stelsel (in 60-tallen opdelen) overgenomen en raakten we opgezadeld met 12 maanden van onwillekeurige lengte.
Kodak oprichter George Eastman (01854-01931) ergerde zich aan deze willekeur. Hij was de grootste pleitbezorger van de 'International Fixed Calendar' een aanpassing van de Internationale Vredeskalender, vernoemd naar (mannelijke) wetenschappers. Als cineast wist hij als geen ander wat tijd inhield, een foto is immers een moment bevroren in de tijd. Echter is er een verschil tussen cinematografische, bevroren tijd en natuurlijke, bewegende tijd.
Zijn voorstel was om 13 maanden te gebruiken van ieder 28 dagen. Middenin het jaar kwam een extra zomermaand genaamd Sol. Deze regelmaat maakte tellen van zo'n beetje alle dingen, van de boekhouding (iedere maand dezelfde hoeveelheid gewerkte uren) tot de productieprocessen (hoeveel wordt er afgenomen en moet er worden geproduceerd) een stuk overzichtelijker. Zozeer zelfs, dat Kodak tot 1989, lang na Eastman's dood, de 13 maanden kalender gebruikte.
Eastman pleitte ook bij de voorloper van de Verenigde Naties, de League of Nations, voor de invoering van deze International Fixed Calendar. Hij slaagde daar bijna in; het zakenleven zag de invoering wel zitten, ook al zou er een extra feestdag aan het jaar worden toegevoegd. 13*28 maakt namelijk 364 dagen. De 365e dag zou tellen als 'dag buiten de tijd'. Juist deze feestdag riep hevige weerstand op bij religieuze groeperingen. Zij wilden vasthouden aan het ritme van iedere 7 dagen een heilige viering. Deze cyclus van een heilig getal verstoren, simpelweg vanwege boekhoudkundig gemak, vonden zij veel te ver gaan.
De meeste religies berekenen Pasen, de Ramadan en het Looffeest overigens juist op basis van de maan, die om en nabij elke 28 dagen een cyclus doormaakt. Niet voor niets is het woord maand ernaar vernoemd, en houden ook onze lichamen (van menstruatie tot en met celvernieuwing) rekening met dat tempo. Kunnen we die dag buiten de tijd dan niet gebruiken als extra lange dag van eerbied voor het aangeven van het goddelijke ritme?
Ik zou dus zeggen; op naar een nieuwe 13-maanden kalender.
