Gastcollege op de Universiteit Utrecht

Of ik een gastles wilde geven aan studenten van het vak 'De Toekomst is Nu' vroeg Marij Swinkels me een maand geleden. Natuurlijk wil ik dat! Met 19 studenten en drie docenten spraken we afgelopen donderdag over het toepassen van toekomstdenken in de politiek en in ontwerp. Aan bod kwam de missie van LEF om de plaatsnemers in het parlement uit te breiden naar álle ingezetenen van ons land (dus ook jongeren onder de 18, natuur en toekomstige generaties). En het bestaan van heel veel verschillende soorten tijd, ieder met een eigen vorm. Ter afsluiting speelden we tijdbingo met de openingsequentie van Lola Rennt (01998).

Uit de vragen van de studenten bleek dat iedereen wordt geraakt door de tijd. Of het nu aandachtig werken is zonder onderbreking van de smartphone of algemeen uitstelgedrag. 'Procrastinare' werd in het oude Griekenland juist als deugd gezien. Een teken van zelfbeheersing, en plezier in werk oprekken en niet direct voltooien. Niet handig natuurlijk als de dood ons op de hielen zit in de vorm van een deadline (maar soms ook nuttig).

Ik stak zelf ook veel op. Zo leerde ik dat de architectuur van het USBO geïnspireerd is op Lewis Carol's Alice in Wonderland. Ik verbaasde mij daarover. Het gat waardoor Alice in haar droomwereld belandt (terwijl ze nog een hallucinante paddenstoel tot zich neemt) is immers rond. Een hoekig gebouw met vaste tafelopstelling in rijen nodigt niet direct uit tot circulair denken. Marij vertelde me daarnaast dat de lengte van een semester is gebaseerd op de tijd die het Middeleeuwse studenten kostte om samen een boek uit te lezen. Boeken waren schaars dus lazen studenten om beurten en berekenden de docenten op basis daarvan de werklast. Docent Jeroen Vermeulen meldde dat in het tijdperk van informatie overvloed een gat in het collegejaar niet zou misstaan. Dan kan de geest vanuit ontspanning en nieuwsgierigheid onderzoeken. En raken onze brigthest minds niet in een burnout terecht door in allerijl en kortademig een overvloed aan publicaties te publiceren.

De studenten waren blij verrast dat er zoveel tijdsoorten zijn en ik was blij verrast dat er zoveel enthousiasme was voor het onderwerp. Het hoogtepunt waren de opdrachten waarin studenten beschreven wat tijd voor hen was, met een prachtig gedicht door Dagmar Bon. Hulde voor de docenten die deze cursus op poten hebben gezet en durven te pionieren. Ik verliet geïnspireerd het gebouw en wandelde nog even door die eeuwenoude binnenstad, waar tal van docenten en studenten mij voorgingen. Plekken die historie ademen (de Fransen noemen dit zo mooi Lieus de Mémoires) maken een mens nederig en erkentelijk voor het werk van anderen, zowel in het nu als in het verleden.

Ik kijk er naar uit om vaker gastlessen te verzorgen over tijd. In mij werd zelfs het idee geboren om theatercolleges te geven. De tijd ontcijferen is zo'n leuke bezigheid. Als onderdeel daarvan verken ik momenteel een horloge dat met het heelal meedraait en ons kan onthaasten. Wordt vervolgd.

#tijd